Introduction
ALTI ŞAPKA YÖNTEMİ:
- Beyaz Şapka
- Kırmızı Şapka
- Siyah Şapka
- Sarı Şapka
- Yeşil Şapka
- Mavi Şapka
Düşünce sürecini kısaltan yaratıcı fikirlerin oluşumu için altyapı hazırlayan, ve tartışmanın ötesine geçmenizi sağlayan bir paralel düşünme tekniğidir.
Task
Beyaz Şapka: Bu düşünce seçenekleriniyla, kullanılabilir verinin üzerine yoğunlaşır. Elde olan şeyler, ve onlardan neler öğrenileceğine bakılır. Bilgi dağarcığındaki boşluklara bakılır, doldurulmaya çalışılır. Geçmişte olanların analiz edilmesi, ve tarihi gelişmelerin bugünde incelendiğine göre bölümdür.
Kırmızı Şapka: Kırmızı şapka takılabilir, problemlere sezgiler, duygular ve reaksionlar arasında yaklaşılır. Ek olarak da diğer insanların nasıl reaksion göstereceği tahmin edilmeye çalışılır. Kişisel düşünelerinizi iyi bilmeyen kişiler tepkileri anlaşılmaya çalışılır.
Siyah Şapka: Siyah olumsuzayla kararların bütün olumsuz noktalarına bakılır. Bu noktalara yaklaşılırken dikkatli ve savunmacı olunur. Neden işlemediği araştırılır. Bu çok önemlidir, çünkü planın güçsüzdür görmemizi sağlar. Bunlara karşı eleyici, değiştirilmiş ve düzeltici sonuçlar planımızı daha esnek yaparız, riskleri görürüz. Olumsuz koşullara hazırlıksız yakalanmamayı sağlar.
Sarı Şapka: İnsanların pozitif, olumlu düşüncelerini sağlar. Bu optimistik bakış açısı, kararlardaki faydaları ve barındırdıkları değeri görmemizi sağlar. Her şey sıkıcı ve farklı devam ediyor, sarı şapka, yolumuza devam etmemize yardımcı olur.
Yeşil Şapka: Yeşil şapka yaratıcılık demektir. Bu aşamada problemlere yaratıcı çözümler geliştirilir. Fikirlerin küçük kritikler yapılarak serbest bir şekilde tasarlanması bölümdür.
Mavi Şapka: Süreç kontrolünü sağlar. Toplantı yöneticileri genellikle bu koşullarayı takarlar. Gerekli oldukça da diğer şapkaları takanlara dayanışırlar. Son aşama ise "buldum!" anıdır. Artık yeni fikirlerin, insanların üzerinde yaratacağı etkiden bu duyulan korku ortadan kalkmış, gelişim aşamasındaki fikir olgunlaşmıştır. Sıralı içindir.
Process
Beyaz Şapka:
Hangi bilgilere sahibiz?
Hangi bilgiler eksik?
Başka hangi bilgiler gerekiyor?
Ne tür soru sormalıyız?
Kırmızı Şapka:
Kırmızı şapka takmak kişiye "Bu konu hakkında ne hissediyorsun?" gibi sorular sormasını sağlar.
Siyah Şapka:
Olumsuz koşullara karşı önceden tedbirli olmamızı sağlar. "Bu işin zararları neler olabilir?" gibi bize sorular sordurur.
Sarı Şapka:
Konunun ne gibi yararları var?
Kim yararlanacak?
Nasıl yararlanacak?
İşin bize avantajları nelerdir?
Yeşil Şapka:
Önemli olan düşüncenin saçma olaması değil orjinal olmasıdır.En bariz sorusu: "Bu konu için değişik önerileriniz nelerdir?"
Mavi Şapka:
Durum analizi yapılır.Şu soruları sorarız;
Başlangıçta neydik?
Şimdi neyiz?
Sonra ne olacağız?
Evaluation
Bütün şapkaların kullanım süreci bitiğinde tekrar mavi şapkaya dönülür. Modelatör sürecin sonunda ortaya çıkanların maddeler halinde anlatır. Ortalama 15 dakika şapkaların hepsini kullana bilirsiniz veya yeterli veri,sonuç alınmadıysa şapkaları tekrar döndürebilirsiniz. Yalnız başınıza bir fikir üzerinde düşünürken, veya yeni alternatifler üzerinde çalışırken de Altı Şapkalı teknikten faydalanabilirsiniz!
Conclusion
Bu düşünme tekniği ile bilginin, duygunun, tedbirin, yapıcılığın ve yaratıcılığın hepsine aynı anda odaklanmak yerine ayrı ayrı ilgilenme sağlar.
Var olan düşünme biçimlerine istenildiği zaman giriş yapmayı sağlamaktadır.